Een gehandicapte opa.

 Mijn opa was gehandicapt. Hij had maar één hand. Waar hij die andere kwijt was geraakt dat weet ik nog niet. Volgens mijn vader was hij die in 1934 kwijt geraakt bij een mijn ongeluk. Maar in 1934 was geen mijn ongeluk in een Nederlandse mijn en hij staat ook niet bij de kleine ongelukken, dus dat verhaal klopte niet. Dat was de aanleiding om het verder te onderzoeken.  Toen hij 20-8-1919 werd ingeschreven in Kerkrade in de burgerlijk stand, werd hij ingeschreven als invalide stutter mijnwerker komende uit Vaals. Als hij dus een mijnongeluk zou gehad hebben, dan moet dat in een Duitse mijn geweest zijn. Daar werkte hij tot 1916 ook al. Het hele verhaal van 1934 klopt dus niet. 

Hoe kwam hij aan het geld om een huis te bouwen op Tunnelweg 26. Nou dat was heel eenvoudig volgens mij. Zijn vader kwam in 1923 te overlijden en die had in 1914 2 huizen op de Bosstraat gebouwd. 2 van zijn kinderen kochten die anderen uit.  Dat waren veel grotere huizen en met een flink stuk grond. Ik ga kijken in het archief van Vaals of daar akten van zijn. Wat die huizen in 1923 waard waren. De erfenis is wellicht de aanleiding geweest om het huis te kunnen bouwen. Mijn opa had geen pensioen, hij werkte nog, want hij staat ingeschreven op een adres op de Drievogelstraat, wat bewijst dat hij op de Willem Sophia werkte. Het loon zal wel karig zijn geweest. Dan zou het ook nog zo kunnen zijn, dat hij zelf ook een huis had in Vaals en dat hij dat ook verkocht had. Voor het werk, was hij eerst op de Heilust terecht gekomen. Daarna verhuisde hij naar de kampstraat, omdat een derde kind ( mijn vader) op komst was en nadat op 7 oktober 1924 een bouwvergunning kregen voor Tunnelweg 26 verhuisde ze er in 1926 er naar toe en begonnen er een kruidenierszaak in een dorp wat in aanbouw was.  En waar steeds meer mensen kwamen, om te werken in de staatsmijn Wilhelmina en in de ON II. Mijn oma had veel vaste klanten. Mensen die dus vanaf het ontstaan in de winkel waren gekomen. In 1926 was mijn oma 29 jaar mijn opa 23 jaar ouder, dus 52. 

Mijn opa is in 1949 overleden. Waarna mijn oma met meneer Senden trouwde in 1951, mijn stief opa. Deze man had ze leren kennen via de grossier. Hij was de bijrijder op de vrachtwagen die de spullen voor de winkel brachten. Volgens overlevering hadden ze al een relatie voordat mijn opa kwam te overlijden. Na periode van rouw trouwde ze met elkaar. 

Mijn stief opa was 3 jaar jonger als mijn oma, die op 8 januari 1897 geboren was in Büsbach, dat is een gehucht van Stollberg. Toen mijn stief opa 65 jaar werd, is de winkel gesloten. Mijn oma was toen 68 jaar. 3 jaar later kwamen wij er te wonen. Nadat ik het met mijn vader omgetoverd had in een woonhuis. Ongeveer 40 jaar is er een kruidenierszaak geweest in het pand. Op de nu Oude Tunnelweg 26. 

Het graf van mijn ouders 2.

Het graf ziet er nu zo uit. de stenen zijn niet meer te zien, moeder natuur heeft de stenen verdrongen en de ongelijkheid met de mantel der liefde bedekt. Als je niet gelovig bent, zoals ik, zou je nog gaan geloven dat God zijn hand uitstrekt en de andere 6 kinderen een draai om de oren geeft, hoe kunnen ze het in hun hoofd halen, om een kind uit te sluiten. Iedereen telt mee liet Magda, mijn oudste zus, opschrijven in de Volkskrant, nu wel weer. Ook te zien is dat niemand dit graf bijhoud. het zegt meer over hun dan over mij. ik denk dat ik er maar eens naar toe ga met een emmertje om het schoon te maken, want wat zegt een bekend spreekwoord, wie zijn neus schendt, schend zijn aangezicht. ik heb nog 4 kerstbollen, ter herinnering aan de legendarische kerstfeesten die we thuis hadden in een tijd dat we nog een familie waren. 

 

Het graf van mijn ouders.

 Ik kon in eerste instantie het graf niet vinden, dus ik stuurde een mail of het wel bestond, aangezien er veel graven geruimd waren. Ik had het zelf de dag erna gevonden. Er stond een dennenboom op te groeien, die naar schatting 2,5 jaar oud moest zijn, aan de voorkant 2 plastic potjes waar ooit een plantje ingezeten moet hebben. Het graf was helemaal groen uitgeslagen, waar je duidelijk kon zien, dat het nooit onderhouden was geweest. Tja het geld van de erfenis was allang in rook opgegaan en dan hoefde het niet meer. 

Ik kreeg gisteren een mail terug met een foto, zoals het ooit moet hebben uitgezien. In de uitgespaarde driehoek waar nu niets meer van te zien is lagen 6 stenen. Een mooie symboliek, die mijn analyse van ons gezin helemaal onderstreept. Ik was nooit een deel van het gezin. Allemaal hardvochtige mensen zonder ook maar een stukje liefde.  Zij zijn natuurlijk allemaal het slachtoffer van een kind dat niet perfect is en als je niet perfect bent hoor je er niet bij. Ik had me afgevraagd, sinds ik weet dat ik een IQ van 130 heb, dus hoogbegaafd ben, of er iemand in het gezin was die dat ook was. Duidelijk niet dus, deze vorm van expressie hoort niet bij een HB mens. Dat is haatzaaier en pure tijdverspilling.

Het graf staat op naam va dhr. C. Crutzen stond er bij met adres in Voerendaal. Zelfs een adreswijziging doorgeven, was nog te omslachtig, men kan geen profijt meer halen uit zo’n graf dus als het 30 september 2029 de rechten verlopen, dan wordt het geruimd. Ik heb ze de adressen doorgegeven die ik nog weet en als die niks van zich laten horen, wat ik denk dat gebeuren zal, of er moet iemand zijn die er bij wil liggen, als men voor die datum komt te overlijden. Mocht ik nog leven, dan kunnen ze mij benaderen. Ik ken geen haatgevoelens jegens mensen. Nogmaals het is de reinste tijdverspilling.  Een ding is zeker, ik kom er niet te liggen. Ik ga naar Buitenveldert. Mijn lichaam gaat naar de wetenschap. Eerst naar de hersenbank en daarna naar de Amuc. De enige hoogbegaafde transgender met Klinefelter moet toch een ongelofelijke waarde zijn lijkt me. Bovendien goed onderhouden eerst vegetariër nu veganist. Bijna geen alcohol. Sinds dat ik met 22 jaar een leverontsteking had. Ontzettend creatief. Een bron van inspiratie dus. 

Begraafplaats Terwinselen.

Ik was even naar de begraafplaats gegaan van Terwinselen, om te kijken of ik nog wat informatie vond over o.a. de familie Keijbets die in mijn stamboom voorkomen, omdat ze nazaten zijn van een vrouwelijk lid van de familie Delahaye. Dus in principe familie van mij zijn, immers mijn moeder is een Delahaye. De Winselerhof was ooit in bezit van een Delahaye. De jongste dochter trouwde met een Keijbets en die nam de boerderij over. Het graf er naast is van en Delahaye en de aan de achterkant ook. Of dat toeval is weet ik niet. Ik had wat weinig tijd, ik moest nog naar Kerkrade. Achter in de hoek ontdekte ik een muur met grafstenen, waaronder een van Henk Lauvenberg. Henk was een klasgenoot van mij op de lagere school. Dat komt dan wel even binnen. Na de reünie die ik in 2006 georganiseerd had, kwam ik hem regelmatig met zijn hond tegen in Heerlen waar hij woonde. Inderdaad kwam ik heb al heel lang niet meer tegen en ik vroeg me af waar hij gebleven was. Dat werd nu in een keer duidelijk. 24-12-1950 - 24-5-2018 staat op zijn tegel. Dus mijn jaargang. Van Aggie Camps, was er ook een tegel. Ook haar heb ik goed gekend, ze woonde in de Maarstraat, vaak met haar gespeeld en met al die andere kinderen die er nu niet meer zijn. Als je zo langs die graven loopt, schieten je de herinneringen binnen van al die mensen tantes ooms bekenden die er niet meer zijn, maar waar je mee gelachen en gehuild hebt. Een wirwar van gedachten. Ik moet nog eens met mijn grote camera langs gaan, misschien vandaag al. Wat me vooral bij blijft is de rust van dit kerkhof. Waar de graven in een blakerende zon er mooi bijliggen.

Ik kom er nooit te liggen, mijn stoffelijke resten worden bijgezet in Buitenveldert in Amsterdam, omdat ik mijn lichaam ter beschikking heb gesteld aan de wetenschap. Dat gaat als je zoals ik een afwijkend genenpatroon hebt. XyXXy. 

Films terug gezet.

In het kader van 50 jaar sluiting van de mijnen 

Heb ik de films weer terug gezet. Zeker onder koempel staan een paar interessante films. Zoals de films over de sanering van de mijnen en wat daaruit geworden is. De wijk d’r Knip is ook in 1974 gebouwd en bestaat dus ook 50 jaar.  

Veel winkeliers zien hun pand als hun pensioen. Maar wat als je je winkel niet verkocht krijgt? Het leidt ertoe dat sommige ondernemers blijven doorwerken. „Het beste is als je de opvolging voor je pensioen regelt en niet als je zeventig bent.”

Door Peter Heesen

KERKRADE - Klanten lopen de winkel van Ger (77) en Anita (76) Manderveld in Kerkrade binnen. „O jee, ik ben vergeten de deur te sluiten”, zegt Ger. Jetten Mode is sinds de coronacrisis nog maar vier halve dagen open. Ofschoon de zaak pas twee uur later opent, helpt Anita de mensen en biedt ze hen ook een kopje koffie aan. „We vinden het werk nog altijd leuk”, vertelt ze.

Toen het besef was ingedaald dat we slecht verzekerd waren, was het te laat om nog voldoende vermogen op te bouwen. En te duur.
Ger en Anita Manderveld 

Zolang ze gezond blijven, hopen ze te blijven doen wat ze hun hele leven al doen. Anita vierde vorig jaar haar diamanten jubileum als verkoopster, haar 75ste verjaardag én het negentigjarig bestaan van het familiebedrijf, dat vroeger bestond uit een kleding- en schoenenwinkel. Ger begon zijn loopbaan in de modebranche als veertienjarige bij V&D in Maastricht.

Als je een woning boven de winkel hebt, wordt de verkoop misschien bemoeilijkt omdat de koper van het pand dan een winkel moet gaan runnen.
René Dings, MKB-Limburg 

Ze troffen elkaar als tieners op een carnavalsbal in Meerssen. „Het was liefde op het eerste gezicht”, vertelt Anita. Haar vader vroeg Ger in 1969 of hij in de schoenenzaak wilde komen werken. In 1981 namen Ger en Anita de zaak, die door haar opa was gesticht, over. De schoenenzaak werd afgestoten, maar de damesmodezaak heeft een „mooie omzet”, zegt Ger.

Stoppen willen ze nog niet, maar gezien hun leeftijd vragen ze zich wel af hoe het moet als ze er ooit alleen voor komen te staan. „In je eentje de winkel voortzetten is lastig.” Maar stoppen ook. De verkoop van een winkel heeft veel voeten in de aarde. Ger: „Tegelijkertijd kun je van de AOW alleen niet leven, omdat je dan ook de vaste kosten van een leegstaand pand moet betalen, zoals belastingen en verzekeringen.” Anita vat samen: „Ons pensioen zit in de stenen, maar stenen kun je niet eten.”

Wat-als-scenario

Het noopt ondernemers om toch maar door te gaan, hoewel ze liever de pijp aan Maarten zouden geven. Nogmaals: zolang hun gezondheid het toelaat, willen Ger en Anita doorgaan. Maar het ‘wat-als-scenario’ speelt wel in hun achterhoofd. „Er is helaas geen vierde generatie die de zaak overneemt.” Wel heeft zich eens een kandidaat-koper gemeld, maar die deal ging niet door.

De onzekerheid over de toekomst knaagt aan de oudere ondernemers. Het is een generatie-dingetje, meent Ger. „Bij het afsluiten van een hypotheek was het vroeger niet nodig een levensverzekering af te sluiten, vonden de banken. Het pand was toch je pensioen! De hypotheken op de panden zijn vaak afgelost, maar het lukt ondernemers niet de overwaarde te verzilveren. Banken zijn bang dat ze met moeilijk verkoopbare panden blijven zitten. Ze zijn groot geworden van het mkb, maar zien het nu als een risico. En zeker als het gaat om ondernemers die zeventigplus zijn. Het is leeftijdsdiscriminatie!”

Moedeloos

Jonge ondernemers zijn tegenwoordig beter ingedekt tegen zulke problemen, zegt Ger. „Die krijgen vaak het advies om bedrijfsruimte te huren. Verder moeten ze een levens- of pensioenverzekering afsluiten, zodat hun oude dag is verzekerd.” Zelf hebben Ger en Anita geen extra maatregelen getroffen. „Toen het besef was ingedaald dat we slecht verzekerd waren, was het te laat om nog voldoende vermogen op te bouwen. En te duur.”

Dat het verkopen van een winkelpand niet gemakkelijk is, heeft meer oorzaken, schildert hij. De belangrijkste is echter het overschot aan leegstaande winkelpanden. Projectontwikkelaars weten dat en bieden een lage prijs. Ger: „Het is een spel, dat begrijp ik. Maar zeker mensen die graag snel van hun pand af willen, worden er moedeloos van.”

René Dings uit Venlo, bestuurslid van MKB-Limburg, rept van een „herkenbaar probleem”, zeker in de detailhandel en de horeca. „De opvolgers staan niet in de rij. Vooral de retail heeft het lastig door de concurrentie van internet. En als je een woning boven de winkel hebt, wordt de verkoop misschien bemoeilijkt omdat de koper van het pand dan een winkel moet gaan runnen.”

Herkenbaar is eveneens dat ondernemers vaak denken dat „de stenen hun pensioen zijn”, stelt Dings, die zijn brood verdient als financieel adviseur van ondernemers in het midden- en kleinbedrijf. „En dat geldt ook voor de huidige generatie. Dan kan het zijn dat je pensioen lager uitvalt dan van tevoren verwacht of gehoopt.”

Appeltje voor de dorst

Dat oudere ondernemers overvallen werden door de snelheid waarmee internet slachtoffers maakte onder de traditionele winkeliers, begrijpt Dings helemaal. Dat laat onverlet, meent hij, dat ook de huidige zeventigers de mogelijkheid hadden om een eigen pensioenpotje bijeen te sparen, bijvoorbeeld via lijfrentes die bij het bereiken van de AOW-leeftijd tot uitkering komen.

Volgens Dings kan niet de bank of de accountant als schuldige worden aangewezen als die veertig jaar geleden verzuimd zou hebben de ondernemer te adviseren om een appeltje voor de dorst te bewaren. „Ik heb het gevoel dat veel ondernemers hebben gedacht ‘dat regel ik nog wel een keer’. Vervolgens heeft uitstel tot afstel geleid en hebben sommigen er geen uitvoering aan gegeven.”

Uit cijfers van de Kamer van Koophandel blijkt dat Limburg 8600 ondernemers telt die ouder dan 67 jaar zijn. Ofwel: 8 procent van het totale aantal ondernemers in deze provincie. Dings vermoedt dat het overzicht niet helemaal actueel is, omdat ondernemers soms vergeten zijn zich uit te schrijven als ze gestopt zijn.

Aan de andere kant heeft hij de indruk dat de leeftijd van ondernemers in de detailhandel wel wat hoger is dan gemiddeld. 

„Dat kan zijn omdat een deel van de ondernemers door moet gaan omdat ze te weinig pensioen hebben opgebouwd en niet rond kunnen komen van hun AOW alleen. Zij hebben in het verleden, bewust of onbewust, de keus gemaakt te investeren in het bedrijf en niet in hun pensioen.”

Om zulke problemen te voorkomen, benadrukt MKB-Limburg het belang van een tijdige bedrijfsoverdracht. 

Dings wijst verder op het project Trots op Familiebedrijven, dat samen met de provincie en de Universiteit Maastricht werd uitgevoerd. „Het beste is als je de bedrijfsopvolging jaren voor je pensioen regelt en niet als je zeventig bent.”

Geen tijd voor een gesprek.

Nu had ik iemand gevraagd om te bemiddelen in mijn hulp bij de huishouding. Zij stelde voor om een gesprek bij mij thuis te doen. Daar stond ik voor open. Petra Hoofs van Ambulante Thuiszorg had geen tijd die moest in de laatste week van mei op vakantie. Op zijn vroegst had ze pas 27 juni tijd. Tja die 5000 euro die ze van mijn hulp bij het huishouden gekregen hebben, moeten wel worden opgemaakt, met een lekkere vakantie van 4 weken. Daar werken de hulpen zich uit de naad voor om die trut lekker op vakantie te laten gaan. Dan kwam ze me wijsmaken dat Ambulante thuiszorg maar een kleine organisatie was. Nou als je een kleine organisatie bent dan moet je daar keihard voor werken om ze groter te maken en dan kun je niet 4 weken op vakantie gaan. Als ze dat daar wel kunnen, dan is het geen kleine organisatie. 

En dat ze niet een twee drie een hulp voor mij kunnen regelen. De WMO stelde voor of Meander of PGB ik heb het eerste gekozen. Maar ik heb er een hard hoofd in. Dus op naar het tweede jaar geen Hulp bij de Huishouding. Ik had ook nog 3 uur gekregen, maar omdat ik al bijna 1 jaar geen hulp heb gehad moeten ze me die uren vergoeden of extra geven heb ik hun laten weten. Dus 3 jaar lang 4 uur. 

Dat wilde men tijdelijk doen. 3 jaar is ook tijdelijk. 

Dus het is by by Ambulante Thuis zorg. Voor iedereen die dit leest, heb je hulp bij het huishouden kies nooit voor Ambulante Thuiszorg. Het zijn bedriegers, over de rug van mensen die hulp nodig hebben. Maar goed, dat wisten we al van de familie van Loo.